Vandaag, 16 april, is het World Voice Day, oftewel de Internationale Dag van de Stem!
Dat vond ik een goed moment om onze stem, eigenlijk ons instrument, eens in het zonnetje te zetten. Want we doen ontzettend veel met onze stem zonder dat we dat door hebben. We praten de hele dag door, we zingen, we schreeuwen... En zonder dat we er over na hoeven te denken volgt onze stem. Het vertelt letterlijk hoe we ons voelen.
Maar vanuit mijn werk als logopedist en zangdocent weet ik hoe belangrijk het is om goed voor je stem te zorgen. Doe je dat niet, dan bestaat de kans dat je stem ineens niet meer zo gaat werken als je wil.. Dan wordt het gewone communiceren maar zeker ook het zingen een heel stuk lastiger. En: een ander muziekinstrument moet je ook schoonmaken, oliën, verzorgen.... dus waarom zou dat bij je stem niet zo zijn?
Hierbij daarom wat tips om je stem goed te verzorgen:
- Drink water! Zorg ervoor dat je voldoende drinkt op een dag, minimaal 1,5 liter. Een belangrijk onderdeel van je stem is namelijk het slijmvlies wat onderdeel is van je stemplooien, die het geluid produceren. Dat slijmvlies moet voldoende vochtig zijn om goed geluid te kunnen maken. Gewoon water is eigenlijk het beste voor je lichaam. Heb je klachten in je keel (rauw gevoel, pijn, kriebel)? Dan is koud water over het algemeen het prettigst. Let op met producten met cafeïne zoals koffie of met alcohol, omdat dit de slijmvliezen juist uitdroogt.
- Hoest, kuch of schraap zo min mogelijk. We kunnen hoesten, kuchen of schrapen om iets wat niet in onze luchtpijn hoort af te voeren. Wat slijmvorming in je keel is normaal, omdat dit het afvalmechanisme van je luchtwegen is. Bij hoesten/kuchen/schrapen worden je stemplooien hard tegen elkaar geklapt. Als je dit vaak doet, dan kan het slijmvlies van de stemplooien geïrriteerd raken waardoor je in een vicieuze cirkel belandt: je voelt irritatie, schraapt, het gaat weer irriteren en zo ga je door. Voel je toch iets kriebelen of slijm? Probeer dan te slikken, het liefst met een slokje water.
- Spreek of zing op een voor jou makkelijke manier. Dit zegt eigenlijk alles al. Maak het voor jezelf zo makkelijk mogelijk als je veel moet spreken of zingen. Dan bedoel ik vooral in de omgeving. Zing of spreek je voor een grote groep mensen? Vraag een microfoon. Zorg altijd dat degene voor wie je spreekt of zingt je goed kunnen zien, dan kunnen mensen ze over het algemeen beter volgen. Is het ergens heel druk en kan je elkaar bijna niet verstaan? Zoek een rustigere plek, stel het gesprek even uit of communiceer anders (gebaren, whatsapp etc).
- Rook niet. Iedere keer dat je rookt komen er gifstoffen op je stemplooien en in je longen terecht. Dit zorgt ervoor dat je slijmvlies kan veranderen en daarmee ook je klank. Ook kun je meer moeilijkheden krijgen met ademen. Het is daarom het beste om niet te roken.
- Neem je rust! Ik zei het net al: je gebruikt je stem ontzettend veel. Die spieren moeten dus ook goed uitrusten. Zorg dat je voldoende slaapt en neem ook pauze als je lang moet zingen of spreken.
